sobota, 24 września 2011

Najwybitniejsi pisarze z Ameryki






Bardzo trudno jest wybrać jednego pisarza, który będzie najlepiej reprezentował literaturę amerykańską. Przeciętny czytelnik zazwyczaj kojarzy ją z takimi nazwiskami, jak:

1.      Mark Twain (właśc. Samuel Langhorne Clemens; 1835-1910)
2.      Jack London (właśc. John Griffith Chaney; 1876-1916)
3.      Francis Scott Fitzgerald (1896-1940)
4.      Margaret Mitchell (1900-1949)
5.      Irwin Shaw (właśc.  Irwin Gilbert Shamforoff; 1913-1984)
6.      Joseph Heller (1923-1999)
7.      Kurt Vonnegut (1922-2007)
8.      Ken Kesey (1935-2001)
9.      Jerome David Salinger (1919-2010)
10.  John Updike (1932-2009)

Jak dotąd dziewięcioro Amerykanów otrzymało Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Wśród nich są:

1.      Sinclair Lewis (1930)
2.      Eugene O’Neill (1936)
3.      Pearl Buck (1938)
4.      William Faulkner (1949)
5.      Ernest Hemingway (1954)
6.      John Steinbeck (1962)
7.      Saul Bellow (1976)
8.      Isaac Bashevis Singer (1978)
9.      Toni Morrison (1993)

Ponieważ nie sposób w jednym wpisie scharakteryzować tylu wybitnych amerykańskich literatów, zdecydowałam się na wybór trzech z nich, których zasługi w dziedzinie literatury są, moim zdaniem, najbardziej istotne.

Sinclair Lewis (1885-1951)

Sinclair Lewis był pierwszym Amerykaninem, który otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Był on jednym z przedstawicieli ruchu o nazwie Bunt wsi (z ang. Revolt from the village), zaś jego sukces jako powieściopisarza wynikał z tego, iż niezwykle trafnie potrafił przedstawić w sposób satyryczny amerykańską klasę średnią. Prace Lewisa wyrażają stosunek do buntu przeciwko życiowym ograniczeniom, stagnacji oraz dusznej atmosferze amerykańskiej prowincji pierwszej dekady dwudziestego wieku. Pisarz, pochodząc ze środkowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, często odwoływał się do tak zwanego serca Ameryki, zamieszkiwanego przez ciężko pracujących, lecz konserwatywnych, ograniczonych, nudnych, ale mimo tego zadowolonych z siebie ludzi.

Powieść Lewisa pod tytułem Babbitt zazwyczaj uznawana jest jako jedna z jego najlepszych prac. Główny bohater powieści, Babbitt, to przedsiębiorca z małego miasta. Jest on typowym przedstawicielem amerykańskiej klasy średniej z jej ograniczeniami i wadami, takimi jak: hipokryzja moralna, intelektualna przeciętność, konformizm oraz poświęcenie dla robienia pieniędzy. Chociaż bohater buntuje się przeciwko banalności dnia codziennego, to jednak nie jest zdolny uciec przed ograniczeniami i konwencjami, panującymi w jego klasie społecznej. W satyryczny sposób Sinclair Lewis przedstawił amerykańską klasę średnią także w innym swoim dziele zatytułowanym Ulica Główna (z ang. Main Street). Tym razem protagonistką jest ambitna absolwentka college’u, która usiłuje zreformować lokalną społeczność. Jednakże, wszystkie jej próby, aby wywołać w ludziach pewne intelektualne aspiracje, podejmowane są na próżno. Ostatecznie dziewczyna rezygnuje i również akceptuje przeciętność. W kolejnej sztandarowej powieści, pod tytułem Arrowsmith, Sinclair Lewis ośmiesza zawód lekarza, natomiast w Elmer Gentry atakuje instytucje religijne. Wydaje się, że we wszystkich swoich pracach Sinclair Lewis dokonuje abstraktu małomiasteczkowej rzeczywistości.

John Steinbeck (1902-1968)

John Steinbeck często uważany jest za typowego mieszkańca Kalifornii. Określenie to wydaje się trafne, gdyż akcje jego powieści bardzo często umiejscowione są właśnie na terenie Kalifornii. Pisarz reprezentuje realistyczny i romantyczny nurt w literaturze amerykańskiej. Jego powieści i krótkie opowiadania również zawierają symboliczne, metafizyczne i naturalistyczne elementy. We wczesnych pracach Steinbecka, na przykład w Tortilla Flat, protagoniści to ludzie szczęśliwi, wolni od chciwości na pieniądze, spontaniczni, beztroscy i żyjący według naturalnych norm etycznych. W późniejszych utworach Steinbeck coraz bardziej angażuje się w sprawy społeczne. Jego najznakomitsza powieść, Grona gniewu (z ang. The Grapes of Wrath), opowiada historię ubogich farmerów z Oklahomy, którzy podążają na Zachód do Ziemi Obiecanej, którą jest właśnie Kalifornia. Ludzie ci robią to w poszukiwaniu lepszego życia. Powieść ta stanowi główne przekonanie Steinbecka na temat kryzysu. Jest także ważnym dokumentem społecznego protestu lat trzydziestych dwudziestego wieku.

Ostatnią, poważną pracą Steinbecka jest powieść pod tytułem Na wschód od Edenu (z ang. East of Eden), będąca jednocześnie sagą rodzinną. Głównym motywem powieści jest biblijna przypowieść o Kainie i Ablu uosabiana z dobrem i złem. Steinbeck jest również autorem zbioru krótkich opowiadań pod tytułem Pastwiska niebieskie (z ang. The Pastures of Heaven) oraz noweli zatytułowanej Myszy i Ludzie (z ang. Of Mice and Men). Pomimo że nie wszyscy krytycy uważają Steinbecka za geniusza literatury, to jednak zgadzają się, że John Steinbeck z pewnością był wspaniałym pisarzem posiadającym dar opowiadania.

Ernest Hemingway (1899-1961)

Całe życie Ernesta Hemingwaya było jedną wielką przygodą. Jako dziennikarz wiele podróżował. Brał udział zarówno w I wojnie światowej, jak i w wojnie domowej w Hiszpanii. Jego prace literackie często odzwierciedlają bogate doświadczenia samego pisarza. Pierwsza powieść Hemingwaya pod tytułem Słońce też wschodzi (z ang. The Sun Also Rises), umieściła go wśród pisarzy znanych jako Stracone pokolenie (z ang. The Lost Generation). W powieści autor uchwycił przede wszystkim duchowe okaleczenie oraz rozczarowanie powojennym pokoleniem. Z kolei Pożegnanie z bronią (z ang. A Farewell to Arms) to powieść opowiadająca o I wojnie światowej, która odkrywa bestialstwo i bezcelowość samego faktu wojny. Natomiast powieść zatytułowana Komu bije dzwon (z ang. For Whom the Bell Tolls) jest historią Amerykanina walczącego w Hiszpanii. Powieść ta stanowi potwierdzenie poglądu Hemingwaya, że śmierć jest słuszna, ale jedynie w imię idei. Humanistyczne kredo pisarza zostało w pełni wyrażone w krótkim opowiadaniu pod tytułem Stary człowiek i morze (z ang. The Old Man and the Sea), gdzie wyraża przekonanie, że człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać. Historia walki starego rybaka z marlinem stanowi największe osiągnięcie literackie Hemingwaya. Symbolicznie przyjmuje się, że dzieło to jest uniwersalną opowieścią o ludzkim życiu.

Należy pamiętać, że siła wyrazu ekspresji Hemingwaya została osiągnięta dzięki charakterystycznie napiętemu oraz delikatnie powściągliwemu językowi dziennikarskiemu pozbawionemu kwiecistych określeń i złożonej struktury zdań. Ernest Hemingway popełnił samobójstwo w 1961 roku. Niemniej, jego prace wciąż sprawiają, że jest on nieśmiertelny. Wraz z Williamem Faulknerem uznawany jest za najznakomitszego amerykańskiego pisarza.







Brak komentarzy:

Prześlij komentarz