Diana Palmer – „Kłamstwa i tajemnice”

Wydawnictwo: MIRA

Warszawa 2009

Tytuł oryginału: Lawman

Przekład: Małgorzata Fabianowska

San Antonio to amerykańskie miasto położone w stanie Teksas. Jego nazwa pochodzi od imienia świętego Antoniego z Padwy (1195-1231), którego Kościół Katolicki wspomina 13 czerwca, czyli w dniu, kiedy w 1691 roku na terenie obecnego San Antonio zatrzymała się hiszpańska wyprawa. Niedaleko miasta znajduje się natomiast fikcyjne Jacobsville, które powstało w wyobraźni Diany Palmer, a właściwie Susan Spaeth Kyle. Miasteczko to stanowi bowiem miejsce akcji prawie pięćdziesięciu tomów powieściowej serii o wspólnym tytule Long, Tall Texans. Każda z opowiedzianych przez Autorkę historii jest inna i dotyczy innych bohaterów, niemniej łączy ich miejsce zamieszkania, a także bliższe lub dalsze więzi rodzinne lub sąsiedzkie. Praktycznie od zawsze Diana Palmer kojarzona jest w Polsce z tandetnymi romansami, po które szanujący się czytelnik nie powinien w ogóle sięgać. Ba! On nawet nie powinien w ich stronę patrzeć, bo to przecież wielki wstyd czytać coś tak słabego i niegodziwego! Takich opinii można znaleźć w Internecie bardzo dużo. Na tej haniebnej liście figurują również powieści Danielle Steel, Nory Roberts, Nicholasa Sparksa, a nawet – według niektórych – Jodi Picoult. 

Zastanawia mnie zatem fakt, skąd biorą się takie recenzje, skoro wystawiane są przez tych „prawdziwych czytelników”, którzy tego typu literaturę omijają szerokim łukiem, żeby przypadkiem się nią nie zhańbić?  „Prawdziwi czytelnicy” już na samym początku swoich recenzji asekurują się mniej więcej takim oto stwierdzeniem: nigdy nie czytam takiej badziewnej literatury, ponieważ na co dzień spędzam czas przy powieściach Dostojewskiego lub Prousta, ale akurat ta książka trafiła do mnie przez przypadek, więc postanowiłam/łem ją przeczytać. Cóż za wielka hipokryzja kryje się za takim rozumowaniem! Aby dodatkowo podkreślić fakt, że książka przecież nie mogła się spodobać, trzeba oczywiście napisać o niej jak najgorzej, żeby broń Boże (!) inni nie pomyśleli przypadkiem, że ona mi się jednak spodobała i pozwoliła odpocząć po ciężkim dniu.

Rzesza komentujących taką recenzję oczywiście przyklaskuje w zachwycie, bo wszak nie można inaczej. I tak oto hipokryzja goni hipokryzję. A prawda jest taka, że gdzieś w zaciszu mieszkania czytamy romanse z wypiekami na twarzy, lecz boimy się zostać z tego powodu wyśmiani i napiętnowani przez innych, dlatego nie potrafimy publicznie wyrazić własnego zdania i powiedzieć prawdy. Bo przecież to wielki wstyd! Mówi się, że wstyd to kraść, ale czy czytać romanse? Tego nie wiem, zważywszy że ich fabuła coraz częściej przeplatana jest dobrymi wątkami kryminalnymi, które w pewnym momencie stają się o wiele ważniejsze, niż gorące uczucie pomiędzy głównymi bohaterami. Uważam też, że książki takie, jak Kłamstwa i tajemnice są źle reklamowane przez wydawnictwa, które już z góry sugerują czytelnikom, że tak naprawdę oprócz romansu niczego ciekawego w nich nie znajdziemy. W dodatku okładki również nie zachęcają, ponieważ kojarzą się jednoznacznie.

Wydanie brytyjskie z 2008 roku
Wyd. MILLS & BOON

Jak już wcześniej wspomniałam, akcja Kłamstw i tajemnic rozgrywa się w małym miasteczku Jacobsville, gdzie społeczność jest dość konserwatywna. Oczywiście wszyscy się tutaj znają i wiedzą o sobie wzajemnie praktycznie wszystko. Wszelkie wieści rozchodzą się błyskawicznie, dlatego trzeba uważać, aby nie stać się tematem plotek. Ludzie żyją raczej skromnie, a posiadanie zbyt dużego majątku nie jest szczególnie dobrze widziane. Podobnie jak wyzywający ubiór u kobiet czy ostry i zwracający uwagę makijaż. Taka kobieta natychmiast staje się tematem dyskusji i zostaje jej przyklejona etykietka rozwiązłej i puszczalskiej. Z drugiej strony jednak mieszkańcy są ze sobą wzajemnie tak silnie zżyci, że jeden drugiemu spieszy z pomocą, nawet wtedy, gdy nie pada prośba o jakąkolwiek pomoc. Można być zatem pewnym, że w Jacobsville każdy czuje się bezpiecznie i nigdy nie może narzekać na samotność. Oczywiście czasami wydarzy się coś złego, ale ludzie starają się o tym nie rozmawiać. Tak więc z jednej strony są wobec siebie nawzajem nastawieni bardzo serdecznie i przyjaźnie, zaś z drugiej rządzi nimi zakłamanie.

Grace Carver ma dwadzieścia cztery lata i mieszka z babcią, która od lat widzi w swojej wnuczce wroga. Po śmierci rodziców, Grace trafiła pod dach pani Collier. Niestety, kobieta nadużywa alkoholu, a w dodatku wini dziewczynę za śmierć swojej córki, a matki Grace. Pewnego dnia pani Collier dostaje ataku serca i umiera. Od tej chwili cała posiadłość przechodzi w ręce jej wnuczki. Grace jest jednak nieco specyficzna. Choć wszyscy w miasteczku odnoszą się do niej z sympatią, to jednak ona stroni od ludzi. Boi się ich dotyku, natomiast mężczyźni budzą w niej paniczny lęk. Oczywiście wszyscy w Jacobsville doskonale wiedzą, czym to jest spowodowane, lecz nikt nie mówi o tym głośno. Kiedyś bowiem postanowiono, że sprawa Grace zostanie zatuszowana i taka zmowa milczenia trwa do dziś.

Pewnego dnia sąsiadem Grace Carver zostaje nieziemsko przystojny agent FBI – Garon Grier. Mężczyzna kupił właśnie ranczo, a w dodatku jego brat jest w Jacobsville szefem policji. Garon ma trzydzieści sześć lat i jakoś nie do końca potrafi się zadomowić w nowym miejscu. Oczywiście ma gosposię, która dba o niego jak tylko może najlepiej. Garon pracuje też nad pewną bardzo makabryczną sprawą. Otóż od wielu lat mordowane są małe dziewczynki. Zabójca jest bardzo brutalny. Przed śmiercią torturuje swoje ofiary, a na miejscu zbrodni nie zostawia żadnych śladów. Dlatego też policja jest bezradna, pomimo że nie odkłada tej sprawy do archiwum, lecz wciąż nad nią pracuje. Bardzo szybko nowy sąsiad budzi zainteresowanie Grace Carver, co może wydawać się trochę dziwne, zważywszy na jej stosunek do mężczyzn. Garon Grier również zwraca na dziewczynę uwagę, lecz nie oznacza to, że pragnie się z nią związać na stałe. O żadnym ślubie nie ma mowy. On także wiele w życiu przeszedł i nie dopuszcza do siebie myśli, że mógłby ponownie stanąć przed taką samą tragedią, jak ta sprzed lat. Dla niego najważniejsze jest w tym momencie złapanie mordercy niewinnych dziewczynek. Pewnego dnia mężczyzna dokonuje wstrząsającego odkrycia, które ma związek z Grace Carver...

Kłamstwa i tajemnice to nie tylko romans, jakich wiele w literaturze. Diana Palmer skupiła się tutaj przede wszystkim na analizie psychologicznej bohaterów. Zarówno Grace, jak i Garon mają za sobą naprawdę trudne przeżycia, z którymi nie potrafią sobie poradzić, choć minęło już wiele lat. Powodem takiej sytuacji może być bowiem fakt, iż żadne z nich nie mogło bądź nie chciało nikomu o nich powiedzieć. Grace nie zrobiła tego, ponieważ otrzymała wyraźny zakaz, zaś Garon był tak bardzo przybity, że nie miał na to ani siły, ani odwagi. Nawet jego najbliższa rodzina nie miała pojęcia, co takiego się stało. Świadczy to oczywiście o tym, że relacje rodzinne agenta nie należały – i chyba nadal nie należą – do najlepszych.

Krajobraz gdzieś na terenie stanu Teksas

Autorka pokazuje także na czym polega prawdziwa przyjaźń. Niemniej można tutaj kwestionować czy jest to naprawdę szczera przyjaźń, czy może tylko taka, która pomaga w zatuszowaniu ludzkiego dramatu, aby broń Boże nie wywołać przypadkiem skandalu. Skłaniałabym się ku temu drugiemu stwierdzeniu. Grace cierpi, lecz nie może nic z tym zrobić, ponieważ wtedy całe miasteczko zaczęłoby wrzeć, a ona stałaby się świetnym tematem do rozmów przy piwie i pizzy w miejscowej restauracji. Tak więc wszyscy o wszystkim wiedzą, ale trzymają język za zębami, jedynie współczując biednej dziewczynie. Czy takie zachowanie nie jest gorsze niż powiedzenie prawdy i w efekcie doprowadzenie sprawy do końca? Ile jeszcze zdoła przeżyć Grace, zanim całkiem się załamie? Choć z drugiej strony dziewczyna tylko na pozór wydaje się krucha i słaba psychicznie. Tak naprawdę jej dramatyczna przeszłość i lęki, które są konsekwencją wydarzeń sprzed lat, jedynie ją wzmacniają. 

Moim zdaniem Grace Carver to młoda kobieta, która marzy o tym samym, co każda dziewczyna w jej wieku. Pragnie wyjść za mąż, urodzić dzieci, choć doskonale wie, że tylko cud mógłby to sprawić. A jaki jest Garon Grier? Tak naprawdę pragnie dokładnie tego samego, co Grace, lecz każdego dnia wmawia sobie, że jest inaczej. Już dawno zamknął się na wszelkiego rodzaju uczucia, a praca jest dla niego zapomnieniem o rzeczywistości. W świecie morderców i rozmaitej maści przestępców mężczyzna szuka spełnienia, którego de facto i tak nie znajduje. Tak więc zarówno Grace, jak i Garon to bohaterowie, którzy posiadają w sobie szereg sprzeczności i tylko los może sprawić, że w którymś momencie zrozumieją, co tak naprawdę jest dla nich ważne. Jeśli natomiast chodzi o wątek kryminalny, to jest on bardzo podobny do tego, jaki zaproponowała nam Erica Spindler w Naśladowcy. Przypadek? Czy może celowe powielenie tematu przez którąś z autorek?

Ktoś mógłby powiedzieć, że fabuła książki trąca ckliwością i jest przesłodzona, bo to przecież romans wykreowany na bazie harlequinów. Czyżby? Czy stawianie czoła śmierci naprawdę jest ckliwe? Czy groźba utraty człowieka, którego się kocha nad życie naprawdę może być przesłodzona? Czy cierpienie, które życie zafundowało bohaterom faktycznie jest czymś tandetnym i niewartym uwagi? To są przecież sytuacje, które mogą w każdej chwili pojawić się w życiu każdego człowieka. Czy wtedy także powiemy o nich ckliwe, przesłodzone i tandetne? Myślę, że nie. Dlatego szukajmy w tego rodzaju książkach ukrytego drugiego dna, zamiast wciąż je krytykować i udawać, że tak naprawdę w ogóle nas nie interesują, ale mimo to i tak je czytamy. Nie bądźmy zakłamani, jak mieszkańcy Jacobsville, i jedynie dla lepszego samopoczucia i zwrócenia na siebie uwagi innych nie wyśmiewajmy takich powieści, ponieważ tym samym wyśmiewamy i obrażamy czytelników, którzy po nie sięgają i którym te książki naprawdę się podobają. Jeśli natomiast naprawdę uważamy, że tego typu historie nie są dla nas, ponieważ nie przedstawiają sobą niczego wartościowego, to zwyczajnie ich nie czytajmy. Współczesny rynek wydawniczy jest tak bogaty, że każdy może wybrać dla siebie coś, co naprawdę go zainteresuje i dostarczy niezapomnianych wrażeń. A zatem szanujmy wybory innych i nie dzielmy czytelników na „prawdziwych” i „nieprawdziwych”.