Bardzo trudno jest
wybrać jednego pisarza, który będzie najlepiej reprezentował literaturę amerykańską.
Przeciętny czytelnik zazwyczaj kojarzy ją z takimi nazwiskami, jak:
1.
Mark Twain (właśc. Samuel Langhorne
Clemens; 1835-1910)
2.
Jack London (właśc. John Griffith
Chaney; 1876-1916)
3.
Francis Scott Fitzgerald (1896-1940)
4.
Margaret Mitchell (1900-1949)
5.
Irwin Shaw (właśc. Irwin Gilbert
Shamforoff; 1913-1984)
6.
Joseph Heller (1923-1999)
7.
Kurt Vonnegut (1922-2007)
8.
Ken Kesey (1935-2001)
9.
Jerome David Salinger (1919-2010)
10.
John Updike (1932-2009)
Jak dotąd
dziewięcioro Amerykanów otrzymało Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Wśród nich
są:
1.
Sinclair Lewis (1930)
2.
Eugene O’Neill (1936)
3.
Pearl Buck (1938)
4.
William Faulkner (1949)
5.
Ernest Hemingway (1954)
6.
John Steinbeck (1962)
7.
Saul Bellow (1976)
8.
Isaac Bashevis Singer (1978)
9.
Toni Morrison (1993)
Ponieważ nie sposób
w jednym wpisie scharakteryzować tylu wybitnych amerykańskich literatów,
zdecydowałam się na wybór trzech z nich, których zasługi w dziedzinie
literatury są, moim zdaniem, najbardziej istotne.
Sinclair Lewis (1885-1951)
Sinclair Lewis był
pierwszym Amerykaninem, który otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.
Był on jednym z przedstawicieli ruchu o nazwie Bunt wsi (z ang. Revolt from the village), zaś jego
sukces jako powieściopisarza wynikał z tego, iż niezwykle trafnie potrafił
przedstawić w sposób satyryczny amerykańską klasę średnią. Prace Lewisa
wyrażają stosunek do buntu przeciwko życiowym ograniczeniom, stagnacji oraz
dusznej atmosferze amerykańskiej prowincji pierwszej dekady dwudziestego wieku.
Pisarz, pochodząc ze środkowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, często
odwoływał się do tak zwanego serca
Ameryki, zamieszkiwanego przez ciężko pracujących, lecz konserwatywnych,
ograniczonych, nudnych, ale mimo tego zadowolonych z siebie ludzi.
Powieść Lewisa pod
tytułem Babbitt zazwyczaj uznawana
jest jako jedna z jego najlepszych prac. Główny bohater powieści, Babbitt, to przedsiębiorca z małego
miasta. Jest on typowym przedstawicielem amerykańskiej klasy średniej z jej
ograniczeniami i wadami, takimi jak: hipokryzja moralna, intelektualna przeciętność,
konformizm oraz poświęcenie dla robienia pieniędzy. Chociaż bohater buntuje się
przeciwko banalności dnia codziennego, to jednak nie jest zdolny uciec przed
ograniczeniami i konwencjami, panującymi w jego klasie społecznej. W satyryczny
sposób Sinclair Lewis przedstawił amerykańską klasę średnią także w innym swoim
dziele zatytułowanym Ulica Główna (z
ang. Main Street). Tym razem
protagonistką jest ambitna absolwentka college’u, która usiłuje zreformować
lokalną społeczność. Jednakże, wszystkie jej próby, aby wywołać w ludziach
pewne intelektualne aspiracje, podejmowane są na próżno. Ostatecznie dziewczyna
rezygnuje i również akceptuje przeciętność. W kolejnej sztandarowej powieści,
pod tytułem Arrowsmith, Sinclair
Lewis ośmiesza zawód lekarza, natomiast w Elmer
Gentry atakuje instytucje religijne. Wydaje się, że we wszystkich swoich
pracach Sinclair Lewis dokonuje abstraktu małomiasteczkowej rzeczywistości.
John Steinbeck (1902-1968)
John Steinbeck
często uważany jest za typowego mieszkańca Kalifornii. Określenie to wydaje się
trafne, gdyż akcje jego powieści bardzo często umiejscowione są właśnie na
terenie Kalifornii. Pisarz reprezentuje realistyczny i romantyczny nurt w
literaturze amerykańskiej. Jego powieści i krótkie opowiadania również zawierają
symboliczne, metafizyczne i naturalistyczne elementy. We wczesnych pracach
Steinbecka, na przykład w Tortilla Flat,
protagoniści to ludzie szczęśliwi, wolni od chciwości na pieniądze,
spontaniczni, beztroscy i żyjący według naturalnych norm etycznych. W
późniejszych utworach Steinbeck coraz bardziej angażuje się w sprawy
społeczne. Jego najznakomitsza powieść, Grona
gniewu (z ang. The Grapes of Wrath), opowiada historię ubogich farmerów z Oklahomy, którzy podążają na Zachód do
Ziemi Obiecanej, którą jest właśnie Kalifornia. Ludzie ci robią to w
poszukiwaniu lepszego życia. Powieść ta stanowi główne przekonanie Steinbecka
na temat kryzysu. Jest także ważnym dokumentem społecznego protestu lat trzydziestych
dwudziestego wieku.
Ostatnią, poważną
pracą Steinbecka jest powieść pod tytułem Na
wschód od Edenu (z ang. East of Eden),
będąca jednocześnie sagą rodzinną. Głównym motywem powieści jest biblijna
przypowieść o Kainie i Ablu uosabiana z dobrem i złem. Steinbeck jest również
autorem zbioru krótkich opowiadań pod tytułem Pastwiska niebieskie (z ang. The
Pastures of Heaven) oraz noweli zatytułowanej Myszy i Ludzie (z ang. Of
Mice and Men). Pomimo że nie wszyscy krytycy uważają Steinbecka za geniusza
literatury, to jednak zgadzają się, że John Steinbeck z pewnością był
wspaniałym pisarzem posiadającym dar opowiadania.
Ernest Hemingway (1899-1961)
Całe życie Ernesta
Hemingwaya było jedną wielką przygodą. Jako dziennikarz wiele podróżował. Brał
udział zarówno w I wojnie światowej, jak i w wojnie domowej w Hiszpanii. Jego
prace literackie często odzwierciedlają bogate doświadczenia samego pisarza. Pierwsza
powieść Hemingwaya pod tytułem Słońce też
wschodzi (z ang. The Sun Also Rises),
umieściła go wśród pisarzy znanych jako Stracone pokolenie (z ang. The Lost Generation). W powieści autor
uchwycił przede wszystkim duchowe okaleczenie oraz rozczarowanie powojennym
pokoleniem. Z kolei Pożegnanie z bronią
(z ang. A Farewell to Arms) to
powieść opowiadająca o I wojnie światowej, która odkrywa bestialstwo i
bezcelowość samego faktu wojny. Natomiast powieść zatytułowana Komu bije dzwon (z ang. For Whom the Bell Tolls) jest historią
Amerykanina walczącego w Hiszpanii. Powieść ta stanowi potwierdzenie poglądu Hemingwaya,
że śmierć jest słuszna, ale jedynie w imię idei. Humanistyczne kredo pisarza
zostało w pełni wyrażone w krótkim opowiadaniu pod tytułem Stary człowiek i morze (z ang. The
Old Man and the Sea), gdzie wyraża przekonanie, że człowieka można
zniszczyć, ale nie pokonać. Historia walki starego rybaka z marlinem stanowi
największe osiągnięcie literackie Hemingwaya. Symbolicznie przyjmuje się, że
dzieło to jest uniwersalną opowieścią o ludzkim życiu.
Należy pamiętać, że
siła wyrazu ekspresji Hemingwaya została osiągnięta dzięki charakterystycznie
napiętemu oraz delikatnie powściągliwemu językowi dziennikarskiemu pozbawionemu
kwiecistych określeń i złożonej struktury zdań. Ernest Hemingway popełnił
samobójstwo w 1961 roku. Niemniej, jego prace wciąż sprawiają, że jest on nieśmiertelny.
Wraz z Williamem Faulknerem uznawany jest za najznakomitszego amerykańskiego
pisarza.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz