Małgorzata Warda – „Jak oddech”

Wydawnictwo: PRÓSZYŃSKI I SK-A

Warszawa 2013

W Polsce wciąż aktualny jest problem zaginięć osób w niewyjaśnionych okolicznościach. Bardzo dokładnie zagadnienie to opisałam przy okazji recenzji poprzedniej książki autorstwa Małgorzaty Wardy pod tytułem Nikt nie widział, nikt nie słyszał…, o czym możecie przeczytać tutaj. Tym razem nie będę powielać już tego tematu w kwestii podawania danych statystycznych, lecz od razu przejdę do omówienia najnowszej powieści Autorki. Książka swoją premierę miała w na początku kwietnia tego roku i już od pierwszych dni wzbudziła w czytelnikach ogromne zainteresowanie. Na pewno w dużej mierze przyczynił się do tego fakt, iż Małgorzata Warda nie jest pisarką początkującą. Na swoim koncie ma już bowiem wiele niezwykle udanych powieści. Wspomnijmy chociażby Dziewczynkę, która widziała zbyt wiele, czy rzeczoną Nikt nie widział, nikt nie słyszał… . Tym razem Autorka znów porusza problem zaginięć, jednak robi to w nieco inny sposób, niż w przypadku poprzedniej powieści.

Już sam tytuł – Jak oddech – budzi w czytelniku ogromne zainteresowanie. Słowo „oddech” większości z nas kojarzy się z czymś lekkim, nie do końca zmaterializowanym, choć wyczuwalnym. Głównymi bohaterami powieści są Jasmin i Staszek. Urodzili się w tym samym roku, a ich matki przyjaźnią się ze sobą od lat. Nic więc dziwnego, że ich również połączyła ta szczególna więź, która w miarę upływu czasu zaczęła przeradzać się w coś znacznie poważniejszego. Są ze sobą tak mocno związani, że wręcz czują na sobie tytułowy oddech tej drugiej osoby.

Można by rzec, że Jasmin to dziewczyna z poukładanym życiem rodzinnym. Choć jej matka nie miała łatwego dzieciństwa, to jednak potrafiła stworzyć prawdziwą rodzinę. Inaczej kwestia ta przedstawia się w przypadku Staszka. Jego wychowała tylko matka, która tak naprawdę nie za bardzo się nim interesuje. Chłopak dużo więcej uczucia okazuje Renacie Sochackiej, zamiast własnej matce. Jasmin i Staszek już w dzieciństwie obiecali sobie, że któregoś dnia wezmą ślub. Mijają lata, a ich uczucie to wzmaga się, to znów jakby zostaje osłabione w wyniku zaistnienia różnego rodzaju nieprzewidzianych okoliczności. Któregoś dnia Jasmin kieruje do Staszka nietypową prośbę. Chce, aby chłopak dał jej jakiś znak, gdyby na przykład umarł albo zaginął. Wygląda na to, że dziewczyna przeczuwa coś złego. I nie myli się, ponieważ pewnego wrześniowego dnia Staszek Kornowicz znika bez śladu.

Od tego momentu Jasmin zaczyna przeżywać koszmar. Lecz zniknięcie Staszka poważnie dotyka nie tylko ją, ale też wszystkich, którzy go znali, czyli rodzinę i znajomych. Ale największego dramatu doświadcza właśnie Jasmin, dla której chłopak jest całym światem. Przecież mieli wspólne plany. Nawet mieszkali już razem. Dlaczego zatem tak nagle zniknął? Dlaczego nawet się nie pożegnał? A może nie mógł tego zrobić? Może ktoś go uprowadził? Czy Staszek jeszcze żyje? Na te wszystkie pytania zrozpaczona Jasmin i jej rodzina próbują odnaleźć odpowiedź. Tylko jak mają to zrobić, skoro nikt o niczym nie wie? Dopiero po jakimś czasie rodzina Staszka otrzymuje informację od rzekomych porywaczy, która mrozi im krew w żyłach. Niemniej znów pojawiają się pytania bez odpowiedzi. Znów nie wiadomo czy owa informacja jest autentyczna, czy może sfingowana?

Jak oddech to trzecia książka Małgorzaty Wardy, którą przeczytałam. Nie zamierzam bynajmniej robić jakiegoś szczegółowego zestawienia tych powieści, ponieważ każda z nich jest wyjątkowa na swój własny sposób. Autorka zdążyła już przyzwyczaić mnie do tego, że sięgając po którąkolwiek z jej książek muszę nastawić się na poważny temat społeczny. Tak też jest i tym razem.

Na pewno o tej książce nie można łatwo zapomnieć. Pozostawia ona swój ślad w pamięci czytelnika na bardzo długo. Jesteśmy jak gdyby wciągnięci w świat Jasmin i nie możemy wyrwać się z niego, dopóki nie poznamy prawdy. Tylko czy na pewno dane nam będzie ją poznać? Może nawet sama Jasmin Sochacka nie będzie w stanie pojąć tego, co się stało z jej Staszkiem? Pojawia się szereg hipotez, które jednak nie znajdują swojego potwierdzenia w rzeczywistości. Autorka nie podaje czytelnikowi wszystkiego na srebrnej tacy. Zmusza do analizowania wydarzeń, stawiania własnych pytań i odnajdywania na nie odpowiedzi. To od nas zależy, w jaki sposób zinterpretujemy tę powieść. Zapewne będą pojawiać się rozmaite opinie w zależności od tego, kto sięgnie po książkę. Inaczej spojrzy na nią profesjonalny krytyk, a inaczej zwykły czytelnik.

W moim odczuciu książka okazała się być niezwykle wzruszająca. Autorka ogromną wagę przywiązuje do wzajemnych relacji pomiędzy Staszkiem a Jasmin. Dziewczyna naprawdę go kocha, ale z drugiej strony czy nie jest to przypadkiem miłość zaborcza i toksyczna, która potrafi zniszczyć nawet najpiękniejsze uczucie? Podczas czytania można odnieść wrażenie, że Jasmin pisze swego rodzaju list do Staszka, w którym opowiada mu o tym, co dzieje się wokół po jego zniknięciu. Opisuje mu relacje, jakie panują pomiędzy jego bliskimi. Opowiada mu o swoich własnych uczuciach. Zdaje mu relację z tego, co robi w jego sprawie policja. Mówi mu, jak bardzo zaawansowane jest śledztwo. Relacjonuje każdą rozmowę odbytą z policjantką, która to śledztwo prowadzi. Generalnie dziewczyna chce, aby Staszek wiedział o wszystkim, co się dzieje. Robi to w taki sposób, jakby wiedziała, że on jest tuż obok, ale nie może tego wszystkiego zobaczyć na własne oczy. Jasmin wraca również myślami do tego, co było, zanim Staszek zniknął. Dzięki temu czytelnik dostaje jasny obraz relacji, jakie panowały pomiędzy poszczególnymi bohaterami książki.

Kupując tę książkę przekazujesz 1 zł Fundacji ITAKA

W którymś momencie sprawa Kornowicza trafia do mediów. Przecież nie może być inaczej. Fakt ten zmusza matkę Staszka do swoistej metamorfozy. Do tej pory kobieta jakoś specjalnie nie interesowała się swoim synem. Kiedy jeszcze był małym chłopcem bardzo często oddawała go pod opiekę swojej przyjaciółki, Renaty Sochackiej. Teraz, kiedy w całą sprawę wkroczyły media, od Alicji Kornowicz oczekuje się, że nagle stanie się ona troskliwą i przerażoną matką.

Małgorzata Warda skupia się nie tylko na kwestii zaginięcia Staszka, choć ta sprawa jest tutaj wysunięta na pierwszy plan. Autorka przygląda się również relacjom na linii matka-dziecko. Wkracza w obszar toksycznych związków, i nie mam tutaj na myśli – być może – zaborczego uczucia Jasmin. Pojawia się natomiast dość poważny problem przemocy w związku. Jest też silna wieloletnia przyjaźń, która pomaga pokonać nawet najpoważniejsze życiowe trudności.

A jaki tak naprawdę jest Stanisław Kornowicz? Na pewno nie jest to postać wyidealizowana. Jak każdy posiada swoje wady i zalety. Od najmłodszych lat ma problemy ze skupieniem uwagi. To taka artystyczna dusza, dlatego bardzo łatwo sprawić mu ból. Ale z drugiej strony można odnieść wrażenie, że Staszek to wolny ptak, który nie potrafi żyć w zamknięciu. On potrzebuje wolności. Nie chce być niczym ograniczony. Nie chce podążać za panującymi wokół trendami. Fakt, że wszyscy studiują, bo takie jest społeczne przekonanie, wcale do niego nie trafia. On pragnie żyć po swojemu i na własnych warunkach. Dlatego możliwe jest, że ten dwudziestojednoletni chłopak zniknął na własne życzenie. Być może nie potrafił już tak żyć? Nie umiał egzystować w czymś, co ograniczało mu tę wolność. Lecz z drugiej strony, czy posunąłby się aż do takiego okrucieństwa wobec tych, którzy go kochają? Bo jedno jest pewne. Dotąd żył wśród ludzi, którym na nim naprawdę zależało. Być może nie wszyscy potrafią to okazać, ale jednak chłopak jest dla nich naprawdę ważny.

Obok tej powieści naprawdę nie można przejść obojętnie. Jej interpretacji można dokonać na wiele sposobów. Polecam każdemu, bo naprawdę warto poznać historię Staszka i Jasmin. Poza tym książka zawiera w sobie również elementy paranormalne, lecz nie jest z gatunku paranormalnych romansów, do jakich przyzwyczaili nas w ostatnim czasie niektórzy autorzy i wydawcy. Może dzięki tej książce ktoś, kto nagle stracił w niewyjaśnionych okolicznościach bliską osobę, spojrzy na swój problem inaczej niż do tej pory? Dlatego polecam tę powieść każdemu bez wyjątku.