Wydawnictwo:
PRÓSZYŃSKI I S-KA
Warszawa
2008
Tytuł
oryginału: Before the Storm
Przekład:
Anna Nowosielska
Na
świecie żyje wiele osób, które mają coś do ukrycia. Nie zawsze muszą to być
sprawy dotyczące łamania prawa. Przeważnie jest tak, że ludzie chcą zachować w
tajemnicy swoją przeszłość, która przyniosła im ból i cierpienie. W takiej
sytuacji zazwyczaj izolujemy się od otoczenia. Nie chcemy się z nim integrować,
aby przypadkiem nie powiedzieć o jedno słowo za dużo. W końcu nikt nie musi
znać naszych problemów z przeszłości, o których sami też chcielibyśmy
zapomnieć. Niestety, niejednokrotnie dzieje się tak, że przeszłość przypomina o
sobie w chwili, kiedy najmniej się tego spodziewamy, a skutki mogą być naprawdę
opłakane. Jeszcze gorzej sytuacja będzie przedstawiać się wtedy, gdy ważne
rzeczy z naszej przeszłości zataimy przed tymi, z którymi związaliśmy swoje
życie. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że prędzej czy później nasze
tajemnice i tak ujrzą światło dzienne, a osoba, z którą przeżyliśmy wiele lat
może poczuć się zawiedziona faktem, że nie tylko ją oszukaliśmy, ale przede
wszystkim nie zaufaliśmy jej. Nie można bowiem żyć w świadomości, że przeszłość
do końca naszego życia nie zostanie odkryta. Takie zaklinanie rzeczywistości
sprawia, że ludzie żyją w strachu, choć nie przyznają się do tego publicznie. W
dodatku, kiedy z powodu zatajonych spraw z przeszłości odsuwamy się od innych,
wówczas otoczenie będzie nas postrzegać jako dziwaków. Poza tym istnieje też
duże prawdopodobieństwo, że ludzie zaczną tworzyć swoje własne historie na nasz
temat, które nie będą mieć nic wspólnego z prawdą. Taka sytuacja może
zaszkodzić znacznie bardziej, niż ujawnienie prawdy.
Łatwo
można na ten temat mówić i dawać rady, ale w praktyce bardzo trudno jest do
tychże porad się zastosować. Człowiek jest bowiem taką istotą, która boi się
odrzucenia. Tak naprawdę wciąż dążymy do akceptacji ze strony środowiska, w
którym żyjemy. Często potrafimy zmieniać skórę niczym kameleon, aby tylko móc zostać
zaakceptowanym przez innych. W tym wszystkim nieważne jest nasze własne samopoczucie.
Najistotniejsza jest bowiem opinia innych o nas samych. Czasami jednak zdarza
się, że ludzie wiedzą o nas dużo więcej niż my sami. To, co staramy się ukrywać
przez lata, wcale nie jest tajemnicą, jak może nam się pozornie wydawać. Co w
takim razie należy wtedy zrobić? Jak żyć, kiedy każdy człowiek mijany na ulicy
patrzy na nas dziwnym wzrokiem i wytyka palcem? Co zrobić, gdy sąsiadki nie
mają innych tematów do rozmowy, jak tylko te, które dotyczą naszego życia,
naszej przeszłości? Czy najlepiej w takiej sytuacji przestać się tym przejmować
i robić swoje, czy może zacząć się tłumaczyć? Niestety, nigdy tak naprawdę nie
znajdziemy właściwego rozwiązania.
Główna
bohaterka powieści autorstwa Judith Lennox – Isabel Zeale – od kilku lat żyje
odizolowana od wiejskiej społeczności z powodu wydarzeń, które miały miejsce w
jej przeszłości. Isabel ma dopiero dwadzieścia lat, lecz wiele już w życiu
przeszła. Podejmując pracę w posiadłości Orchand House znajdującej się we wsi
Lynmouth niedaleko angielskiego miasteczka Lynton położonego w hrabstwie
Devonshire, była przekonana, że zdoła tam zapomnieć o przeszłości i na nowo
ułożyć sobie życie. Niestety, któregoś dnia jej pracodawca umiera, a Isabel
musi zacząć myśleć o wyprowadzce. Jest rok 1909, więc w angielskim
społeczeństwie obowiązują twarde konwenanse. Mężczyzna, u którego pracowała
Isabel był od niej sporo starszy, co oczywiście sprawiło, że w miasteczku
zaczęły krążyć złośliwe plotki na ich temat. Dopóki żył Charles Hawkins, Isabel
była bezpieczna. Teraz kiedy została sama nie ma już nikogo, kto chciałby i
mógłby jej bronić. Sąsiedzi bynajmniej nie traktują jej po przyjacielsku.
Każdego dnia młoda kobieta narażona jest na niegrzeczne odzywki, a nawet
fizyczne ataki z ich strony. Panuje bowiem przekonanie, że ona i stary Hawkins
mieli romans.
 |
| Lynmouth Harbor (Lynton & Lynmouth) Mieszkając w Lynmouth Isabel Zeale często przychodziła wieczorami do tego portu, aby oderwać się od rzeczywistości i w spokoju zebrać myśli. To tu po raz pierwszy ujrzał ją Richard Finborough. Zdjęcie powstało pomiędzy rokiem 1890 a 1900. źródło |
Pewnego
dnia do Lynton przyjeżdża bogaty przemysłowiec Richard Finborough. Mężczyzna
pochodzi z Londynu i jest starszy od Isabel o kilka lat. Ich pierwsze spotkanie
odbywa się w dość nietypowych okolicznościach i już wtedy Richard zdaje sobie
sprawę z tego, że właśnie zakochał się w Isabel bez pamięci. Od tej chwili nie
może przestać o niej myśleć. Nie potrafi zapomnieć pięknej i tajemniczej
dziewczyny nawet w ramionach kochanki, z którą spotyka się w Londynie. Na
prowadzeniu interesów także nie może skupić uwagi, ponieważ wciąż myśli o
Isabel. Kiedy tylko ma wolną chwilę, Richard natychmiast udaje się do Lynton i
robi wszystko, aby zdobyć nie tylko zaufanie Isabel, ale przede wszystkim jej
miłość. Pewnego dnia oświadcza się dziewczynie i tym samym daje jej możliwość
zmiany dotychczasowego życia. Richard Finborough pochodzi z wyższych sfer, co
oczywiście może stanowić poważną przeszkodę dla zawarcia małżeństwa. Mężczyzna
jest jednak przekonany, że jego matka mieszkająca w Irlandii zaakceptuje wybór
syna i nie będzie mieć nic przeciwko Isabel. Czy tak samo wyrozumiali będą też
inni znajomi Richarda? Czy polubią jego młodą małżonkę i nie będą sprawiać jej
przykrości podczas towarzyskich spotkań? A może odsuną się od Richarda, który
teraz będzie dla nich kimś obcym i napiętnowanym?
Z
kolei Isabel Zeale doskonale wie, że małżeństwo z Richardem nie będzie należeć
do najłatwiejszych z uwagi na jego status społeczny. Dziewczyna boi się
odrzucenia. Tak naprawdę wolałaby pozostać w tym miejscu, w którym jest obecnie
i poszukać gdzieś nowej pracy z dala od środowiska, które tylko sprawia jej
przykrość. Niemniej, Richard Finborough wcale nie jest jej obojętny. Nie chodzi
tutaj o jego stan majątkowy. Isabel nie jest bowiem materialistką. Ona po
prostu polubiła tego upartego mężczyznę, ale wie, że nie wolno jej wychodzić za
niego za mąż z powodu dramatycznej przeszłości, o której nie chce mówić. Nie
potrafi też zwierzyć się Richardowi, który na szczęście uparcie zapewnia, że
nie interesuje go jej przeszłość. Chce zacząć z nią nowy etap życia, dlatego
to, co było należy oddzielić grubą kreską. Czy na pewno można to zrobić? Czy
przeszłość faktycznie nigdy o sobie nie przypomni? Czy w najmniej oczekiwanym
momencie nie zjawi się ktoś, kto zniszczy ustabilizowane życie Isabel i
Richarda? Niemniej, pomimo tylu obaw, Isabel Zeale ostatecznie zgadza się wyjść
za Richarda i u jego boku rozpocząć nowe życie.
 |
| Wioska Lynmouth Najprawdopodobniej jest to pierwsza fotografia tej miejscowości i pochodzi z lat 50. XIX wieku. |
Jak
już wspomniałam wyżej akcja powieści rozpoczyna się w 1909 roku, natomiast
kończy w czasie trwania drugiej wojny światowej. Judith Lennox jak przystało na
autorkę tworzącą porywające sagi rodzinne z historią w tle, tym razem również
nie zawodzi. Ślub Richarda i Isabel to jedynie początek kłopotów, które napotka
na swojej drodze ich rodzina. Okazuje się bowiem, że Isabel wciąż myśli o
zatajonej przed mężem przeszłości, choć o tym nie mówi. Z kolei Richard wcale
nie jest takim doskonałym małżonkiem, jakim zapowiadał się być na samym początku.
Nie potrafi bowiem wyzbyć się nawyków, które nabył jeszcze przed ślubem. Isabel
nie jest jedyną kobietą w jego życiu. W miarę upływu lat tych kobiet będzie
całkiem sporo, aż wreszcie dojdzie do naprawdę trudnej sytuacji, w której
stawką stanie się dobro jego pierworodnego syna Philipa. Tak naprawdę rodzina
Finboroughów stale będzie doświadczać życiowych kłopotów, z którymi trudno
będzie im sobie poradzić. W miarę dorastania każde z trojga dzieci również nie
będzie mieć łatwo.
Poważnie
na życiu Finboroughów odbiją się także lata pierwszej i drugiej wojny
światowej. Kiedy w 1914 roku wybucha pierwsza wojna światowa Richard bierze w
niej czynny udział. Jedzie na front walczyć z wrogiem. Mężczyzna widzi tam tak
dużo okrucieństwa, że jeszcze długo po zakończeniu wojny nie będzie potrafił
żyć bez nocnych koszmarów. Na froncie nawiązuje też przyjaźń z Nicholasem
Chance, któremu zawdzięcza życie. Jak wiadomo los lubi płatać ludziom figle.
Pewnego dnia – już po zakończeniu pierwszej wojny światowej – Richard otrzymuje
wiadomość o tajemniczym zaginięciu przyjaciela, który nagle wyszedł z domu i
już nigdy do niego nie wrócił. Tak więc Finborough czuje się teraz
odpowiedzialny za żonę i dwunastoletnią córkę przyjaciela. Co zatem może w tej
sytuacji zrobić? Chyba tylko zabrać dziecko pod swój dach i zacząć traktować
Ruby jak własną córkę. Tak też się dzieje. Ruby wychowuje się z dziećmi
Richarda i Isabel, co oczywiście owocuje bardzo silną przyjaźnią pomiędzy
dziećmi, a potem dorosłymi ludźmi.
Nie
bez znaczenia są tutaj także kwestie polityczne, szczególnie w momencie, gdy wybucha
druga wojna światowa, a każdy obcy obywatel mieszkający na terenie Wielkiej
Brytanii traktowany jest niczym potencjalny wróg, którego należy usunąć. Z
kolei sam Richard za wszelką cenę pragnie chronić swoje dzieci i czasami
postępuje wobec nich bardzo okrutnie i bezwzględnie, czym oczywiście odnosi
skutki przeciwne do zamierzonych. Nie można bowiem uszczęśliwiać kogoś na siłę,
nawet jeśli robi się to w imię miłości. W tej powieści bardzo dużo miejsca
zajmują relacje międzyludzkie, które nie należą do najłatwiejszych. Czytelnik
ma okazję poznać relacje łączące nie tylko małżonków czy kochanków, ale także
dzieci i rodziców oraz przyjaciół. Oczywiście na tym polu bardzo wiele zależy
od atmosfery i okoliczności, które panują w miejscu, gdzie żyją nasi bohaterowie.
 |
| Okładka brytyjskiego wydania. Wyd. Headline Review Londyn 2008 |
Judith
Lennox jest dla mnie jedną z tych autorek, których książki stanowią doskonałą
odskocznię od wymagającej literatury historycznej. Powieści takie jak Przed
burzą pozwalają mi na odpoczynek psychiczny i dostarczają przyjemności
czytania. Wbrew pozorom dobrą powieść obyczajową nie jest wcale tak łatwo
napisać. Autorzy bardzo często powielają nawet swoje własne pomysły. W
przypadku twórczości Judith Lennox również można dopatrzeć się podobieństw
pomiędzy poszczególnymi książkami, niemniej mnie zupełnie to nie przeszkadza,
ponieważ Autorka i tak stale mnie zaskakuje i potrafi przyciągnąć moją uwagę do
opowiadanej przez siebie historii.
Jeśli
wziąć pod uwagę poszczególnych bohaterów, to muszę przyznać, że Richard
Finborough raczej nie wzbudził mojej sympatii. Nie lubię ludzi, którzy nie są
wierni swoim obietnicom, a Richard taki właśnie jest. W moich oczach nie
tłumaczy go nawet fakt, iż z żoną nie zawsze znajduje wspólny język. Pytanie
tylko, czy brak porozumienia z Isabel jest wyłącznie jej winą, czy może to
Richard zachowuje się w taki sposób, że Isabel czuje się zraniona? Podobnie
przedstawiają się relacje Richarda z dziećmi. Na tym polu ojciec stale ingeruje
w życie swojego potomstwa i jedynie jakimś niewytłumaczalnym cudem własną drogą
udaje się pójść tylko młodszemu synowi Isabel i Richarda. Zarówno najstarsze
dziecko, jak i najmłodsze wciąż czuje oddech ojca na swoich plecach.
Identycznie rzecz przedstawia się w przypadku Ruby, która przecież nie jest biologiczną
córką Finboroughów. Oczywiście wzięli oni za nią odpowiedzialność w momencie,
gdy Richard przywiózł Ruby pod swój dach, gdy ta miała tylko dwanaście lat i
była w bardzo trudnej sytuacji życiowej. Ale czy ten fakt upoważnia Richarda po
latach do zachowania się wobec dorosłej Ruby w sposób, w jaki nie powinien zachować
się nawet biologiczny ojciec?
Pomimo
że Richard Finborough nie do końca budzi sympatię czytelnika, to jednak nie
jest on postacią na wskroś negatywną. Judith Lennox zadbała bowiem o to, aby ten
bohater – główny bohater – posiadał złożony charakter, dlatego też Autorka
obdarzyła go zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi cechami. Rolę czarnego
charakteru odgrywa w powieści zupełnie inna postać, co oczywiście wiąże się z
tym, iż mamy do czynienia również z wątkiem kryminalnym, a to dodatkowo podnosi
walor książki. Jaka natomiast jest Isabel, którą także możemy potraktować jako
główną bohaterkę? Otóż ona wciąż zmaga się z życiem, które przyszło jej wieść u
boku Richarda. Kobieta stale czuje się gorsza, choć robi wszystko, aby móc dorównać
ludziom z wyższych sfer. W związku z tym w niektórych sytuacjach postępuje
dokładnie tak, jak oni, tym samym krzywdząc osoby, które kocha. Przy Richardzie
nabyła kilka jego cech charakteru, co wcale nie świadczy na jej korzyść. Czasami
zachowuje się tak, jakby zapomniała, kim jest i z jakiego środowiska się
wywodzi. Czyżby nagle stała się zakłamana? W pewnym sensie tak właśnie jest.
Przychodzi taki moment, kiedy Isabel nie pamięta już o swojej przeszłości (a może
tylko tak sobie wmawia?), lecz jedno przypadkowe spotkanie uświadamia jej, że
od tego, co było nigdy nie będzie mogła się uwolnić, chyba że wcześniej wyzna
prawdę. Czy zatem będzie potrafiła znaleźć w sobie na tyle odwagi, aby tego
dokonać? Czy wyjawienie sekretu sprzed lat nie sprawi, że kobieta utraci
wszystko, co do tej pory osiągnęła?
Przed
burzą to powieść przeznaczona dla czytelników, którzy lubią sagi rodzinne z
wojenną historią w tle. To także opowieść dla tych, którzy nie traktują tego
rodzaju książek wyłącznie w kategoriach taniego romansu. To wreszcie historia
dla tych, którzy lubią zgłębiać relacje zachodzące między ludźmi i dokonywać
psychologicznej analizy bohaterów. Judith Lennox bez wątpienia jest pisarką,
której powieści czyta się z ogromnym zainteresowaniem, choć są one do siebie
podobne.
